Duurzame en flexibele werktijden dankzij een baanbrekende plus-minus conto

Audi Brussel en Déhora werkten samen aan een innovatief en flexibel urensysteem als antwoord op schommelingen in het productieproces van wagens. De levenscyclus van een wagen kent ups en downs. Sinds de invoering van een plus-minus conto is er bij Audi nog geen dag werkloosheid geweest. Diezelfde plus-minus conto was bovendien een belangrijk item in het wetsontwerp rond werkbaar werk

De uitdaging van Audi Brussels

De Belgische vestiging van Audi zocht een oplossing voor de tewerkstellingsgarantie bij de heropstart van haar organisatie in 2007. Tegelijkertijd zocht het ook naar antwoord op de vraag naar 20% kostenreductie.

Cruciaal bij zo’n project is om te starten van de noden: hoe zit het productieproces in elkaar, wanneer zijn er pieken en dalen? Hoe beter dit te voorspellen is, hoe beter je hierop kan inspelen met een of meerdere vormen van arbeidsflexibiliteit.

Erik Prieels, Hoofd Human Resources bij Audi Brussels: ”De uitdaging was om een concept te vinden waarbij we in bepaalde periodes letterlijk en figuurlijk wat meer gas kunnen geven. Zo kwamen we bij een jaarurensystematiek. De meer-dagen of meer-uren die we daardoor presteren,  zouden we dan gebruiken om latere dipjes te financieren en op te vangen.”

Zo heeft Déhora geholpen

Audi nam Déhora onder de arm voor advies en begeleiding. Aan de hand van een uitgebreide analyse van Audi’s toenmalige situatie formuleerden de adviseurs van Déhora een advies over hoe ze op lange termijn een optimale inzetcapaciteit kon garanderen: een jaarurensystematiek.

Maar baanbrekend (voor Audi): de gemiddelde werktijd bij Audi Brussels wordt berekend over een periode van zes jaar, of de doorlooptijd van een nieuwe wagen. Een standaard referteperiode bedraagt doorgaans enkele maanden tot een jaar. Een mooie uitdaging dus.

Audi koos er uiteindelijk voor om die lange productietijd van de nieuwe wagen effectief te koppelen aan een zogenaamde plus-minus conto. Een plus-minus conto of jaarurensystematiek is een maatregel die organisaties toelaat om tijdelijk af te wijken van de vaste arbeidsduur per week. In specifieke periodes kunnen medewerkers wat meer uren werken. In rustigere periodes wat minder. Met behoud van hetzelfde loon een zekerheid. Belangrijk is dat aan het einde van de referteperiode het aantal gewerkte meer- en minderuren mooi in balans is.

Opdracht als inspiratiebron wendbaar en werkbaar werk

Ook de wetgever werd meegenomen in dit verhaal, een referteperiode van zes jaar was tot dan ongezien. Later, met het wetsontwerp Wendbaar en Werkbaar Werk in 2017, werd een uitrol van de plus-minus conto methodiek ook mogelijk naar sectoren buiten de automobielindustrie. De uitbreiding van het plus minus conto opende interessante mogelijkheden voor de volledige privé sector. Kortom, Audi Brussel en Déhora waren grondlegger van een belangrijk onderdeel uit het ontwerp.

 “Het is inspirerend om te merken dat de samenwerking tussen Audi en Déhora een prototype is voor mensen en bedrijven om oplossingen te zoeken rond flexibilisering. En in die zin hebben we misschien op een onopvallende manier ook de politiek geïnspireerd. Dat is dan leuk meegenomen”, Erik Prieels.

Belangrijke kanttekening: dit systeem van de plus-minus conto kan je niet copy-paste toepassen in een andere organisatie. Elke organisatie en elke sector heeft een andere invulling van het systeem en andere aandachtspunten. Zo is de automobielsector geen voedingssector, noch logistieke sector.

Lessons learned

Het concept van de plusminus conto is ontstaan om vooral meer collectieve flexibiliteit te creëren. Wanneer er minder moet worden geproduceerd zal er dus collectief afgeremd worden, en omgekeerd. Door die collectieve flexibiliteit was er niet altijd voldoende aandacht voor de wensen van de werknemer zelf. Belangrijk dus om altijd aandacht te behouden aan een synergie tussen die collectieve en individuele flexibiliteit in een jaarurensystematiek. En dat kan prima met een methode zoals het zelfroosteren.

Een duurzame samenwerking met grote ambities

Audi Brussels en Déhora leggen de lat nog hoger. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om een conto uit te breiden tot de vollédige loopbaan. Bij een levensconto wordt je héle werkleven beter afgestemd op je privéleven. En dit in functie van de verschillende levensfases waarin je je als werknemer bevindt.

Luk Berlanger, Directeur Déhora België: “Meer werken wanneer je jong bent, minder werken wanneer je net een kind hebt gekregen? Dat moet mogelijk zijn. Zolang er een gezond evenwicht blijft tussen de belangen voor de werkgever en de werknemer”