Duurzame flexibilisering van werktijd

In 2010 startten Audi Brussel en Déhora met een innovatief en flexibel urensysteem als antwoord op schommelingen in het productieproces. De levenscyclus van een wagen kent ups en downs.  Sinds de invoering van een plus-minus conto is er nog geen dag werkloosheid geweest. Diezelfde plus-minus conto vormde bovendien een belangrijk item van het nieuwe wetsontwerp van minister Peeters.

De Belgische vestiging zocht een oplossing voor de tewerkstellingsgarantie bij de heropstart van het bedrijf in 2007. Tegelijkertijd zocht het ook naar antwoord op de vraag naar 20% kostenreductie. Er werd beroep gedaan op Déhora.

Cruciaal bij zo’n project is om te starten van de noden: hoe zit het productieproces in elkaar, wanneer zijn er pieken en dalen? Hoe beter dit te voorspellen is, hoe beter je hierop kan inspelen met een of meerdere vormen van arbeidsflexibiliteit. Een plus-minussysteem bleek hier de oplossing. Bij de Duitse concern werd een vergelijkbaar systeem reeds toegepast, maar dit moest worden afgestemd op de Belgische markt.

Meer grip op schommelingen in het werk

Audi koos om de looptijd van het plusminusconto te koppelen aan de cyclus van het nieuwe model waarvan de productie in 2010 startte. Een referteperiode van een jaarurensystematiek duurt normaliter één jaar. Maar de gemiddelde werktijd bij Audi Brussels wordt berekend over een periode van zes jaar.

Tijdens de referteperiode werken de arbeiders een dag meer of minder per week, afhankelijk van de productie. In rustige weken werken ze bijvoorbeeld maar vier dagen. In drukke weken daarentegen staat de teller op zes dagen, dus ook op zaterdag.  Op het einde van de rit moet de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur wel overeenstemmen met de afgesproken arbeidsduur.

Erik Prieels, Hoofd Human Resources bij Audi Brussels:

”De uitdaging was om een concept te vinden waarbij we in bepaalde periodes letterlijk en figuurlijk wat meer gas kunnen geven. Zo kwamen we bij een jaarurensystematiek. De meer-dagen of meer-uren die we daardoor presteren,  zouden we dan gebruiken om latere dipjes te financieren en op te vangen.”

Wendbaar en werkbaar werk 2017

Ook de wetgever werd meegenomen in dit verhaal.  Specifiek voor de automobielindustrie werd in 2006 de wet aangepast, met het idee om het project later te evalueren. Met het wetsontwerp Wendbaar en Werkbaar Werk in 2017 werd een uitrol van de methodiek ook mogelijk naar andere sectoren op de planning. Audi Brussel en Déhora zijn deels grondlegger van een belangrijk onderdeel uit het ontwerp. .

“Dat er in het nieuwe ontwerp een uitrol van plusminus conto naar andere sectoren is vind ik wauw! Het is inspirerend om te merken dat Audi een prototype is voor mensen en bedrijven om oplossingen te zoeken rond flexibilisering. En in die zin hebben we misschien op een onopvallende manier ook de politiek geïnspireerd. Dat is dan leuk meegenomen”

Dit concept kan je perfect voor andere sectoren gaan gebruiken.  Maar je kan het systeem niet zomaar kopiëren. De automobielsector is geen voedingssector, en het is geen logistieke sector. Elke sector heeft in dit verhaal behoefte aan een eigen invulling. Maar ook aan eigen knelpunten om daar vervolgens mee aan de slag te gaan.

Lessons learned: plus minus conto 2.0

We zijn nu op het einde van die eerste cyclus. Samen met Déhora werkt Audi aan versie 2.0 van de plus-minus conto. Het concept van de plusminus conto is ontstaan om vooral meer collectieve flexibiliteit te creëren. Wanneer er minder moet worden geproduceerd zal er collectief afgeremd worden, en omgekeerd. Door die collectieve flexibiliteit was er niet altijd voldoende aandacht voor de wensen van de werknemer zelf.

 “Doorheen deze eerste fase zijn we al beginnen denken aan het ‘plus minus conto 2.0’. Flexibiliteit voor een bedrijf is essentieel, maar ook je werknemer heeft nood aan flexibiliteit. Met de nieuwe conto gaan we op zoek naar de perfecte synergie tussen die collectieve en individuele flexibiliteit.”

Audi Brussels en Déhora leggen de lat nog hoger. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om de conto uit te breiden tot de vollédige loopbaan. Bij een levensconto wordt je héle werkleven beter afgestemd op je privéleven.  En dit in functie van de verschillende levensfases waarin je je als werknemer bevindt.

Luk Berlanger, Directeur Déhora België:

“Meer werken wanneer je jong bent, minder werken wanneer je net een kind hebt gekregen? Dat moet mogelijk zijn. Zolang er een gezond evenwicht blijft tussen de belangen voor de werkgever en de werknemer”