Ploegendiensten of onregelmatige shiften draaien beïnvloedt niet alleen je gezondheid; het vormt ook een uitdaging voor je sociale leven. Terwijl anderen vrij zijn, ben jij vaak aan het werk. Thuis heb je vooral nood aan rust en herstel. Tijd en energie vinden voor vrienden en familie is niet vanzelfsprekend. Ontdek hier enkele praktische tips om toch een gezonde balans te vinden tussen werk en sociaal leven.
Onze dagelijkse routines zijn nauw verbonden aan een klassiek dagritme: overdag werken en ‘s nachts rusten. Hobby’s, tijd doorbrengen met vrienden en familie of simpelweg samen zijn, alles lijkt afgestemd op een dagritme. Echter, voor wie werkt in wisselende ploegendiensten, en in het bijzonder met nachtdiensten, is dat ritme totaal anders. Naast de enkele voordelen (minder tijd in de file, toeslagen op nachtwerk,..) brengt dit ook sociale risico’s met zich mee.
Uitdaging van sociale isolatie
Mensen die niet in ploegen werken kunnen zich soms moeilijk voorstellen hoe het écht is om in een ander ritme te leven. Want tijd doorbrengen met vrienden, familie en gezin tijdens de week wordt erg lastig. Werken tijdens weekends of feestdagen is vaak onvermijdelijk. Nachtwerkers stuiten zelfs vaak op onbegrip van hun directe omgeving. Vrienden en familie denken dat jij overdag van je vrije tijd geniet en dat je veel toffe dingen kan doen. Ze beseffen echter niet dat die tijd broodnodig is om je op te laden voor (vaak zware) nachtdiensten.
Sociale isolatie is een veelvoorkomend risico van werken in ploegen met nachten. Irritatie, apathie, een verminderde eetlust en zelfs een burn-out behoren tot de klachten. Deze klachten kunnen bovendien worden versterkt door de aanslepende vermoeidheid als gevolg van nachtdiensten. Dat is geen mooi plaatje. Gelukkig hoeft het niet zo ver te komen. We helpen je op weg met enkele praktische adviezen uit onze workshop.
5 tips voor een evenwichtiger sociaal leven bij nachtdiensten
1. Communicatie is cruciaal
Werk je regelmatig nachten of onregelmatige ploegen? Communiceer erover met je directe omgeving! Hoe beter jouw vrienden en je familie je werksituatie kennen, hoe beter ze er rekening mee kunnen houden. Informeer je gezinsleden en je vrienden dus regelmatig over je werk- én rusttijden.
Stuur wekelijks een bericht of WhatsApp naar je beste vrienden over je beschikbare tijd. Print je ploegenrooster uit en hang het op de koelkast thuis. Zoek effectieve digitale manieren om te communiceren als jullie elkaar overdag niet kunnen spreken. Bespreek met je gezin hoe je het beste kunt rusten en slapen, zodat zij je behoeften begrijpen en je samen optimaal kunt genieten van jullie quality time.
2. Sociale tijd = quality time
Maak van sociale momenten échte kwaliteitstijd met je gezin en vrienden. Zorg voor ongestoorde maaltijden zonder tv of telefoon, of het nu ‘s ochtends of ‘s avonds is. Tijdens deze gezamenlijke maaltijden kun je praten, activiteiten plannen, eventuele problemen uitpraten en de gebeurtenissen van je dag of nacht bespreken. Neem zelf het voortouw als dat nodig is, en maak duidelijk dat je enorm veel waarde hecht aan je sociale tijd samen.
Als je een partner hebt, reserveer dan wekelijks speciale tijd samen. Aarzel niet om die ook écht in te plannen. De druk van werk, opvoeding en huishouden kan de intimiteit in een relatie onder druk zetten, dus het is belangrijk om hier bewust ruimte en tijd voor te maken.
3. Maak samen plannen
Ontdek interesses die je op verschillende momenten kunt inpassen, zonder gebonden te zijn aan vaste tijdstippen. Denk aan activiteiten zoals joggen, wandelen, zwemmen,… Plan regelmatig gezinsactiviteiten en organiseer leuke bijeenkomsten met vrienden. Het vooruitzicht van een vakantie of uitstap kan je dagelijkse stress verminderen. Neem ruim op voorhand vrij voor belangrijke gebeurtenissen zoals verjaardagen, bruiloften en belangrijke wedstrijden of optredens van je kinderen.
Met leuke collega’s in ploegendienst kun je ook buiten het werk fijne dingen doen. Misschien zijn er collega’s die samen willen sporten, winkelen of overdag series kijken. Vrije tijd versterkt nog eens de band tussen collega’s. Praat ook met andere nachtwerkers en wissel onderling tips en ervaringen uit om nieuwe ideeën te krijgen.
4. Evenwichtige werktijden
Stabiele en voorspelbare ploegenroosters zijn essentieel om je sociale leven te behouden. Er zijn methoden binnen ploegenroosters waarbij je als medewerker kunt meebeslissen over je werktijden. Daardoor kun je activiteiten zoals hobby’s en opleidingen beter plannen in overeenstemming met je werkrooster. Ga hierover in gesprek met de persoon die verantwoordelijk is voor je planning in jouw organisatie.
5. Zoek je persoonlijke balans
Het is cruciaal om een gezonde balans te vinden tussen herstel en je sociale leven. Laat je enerzijds niet te veel meesleuren door het ritme van je omgeving, dat gaat ten koste van je eigen gezondheid en rust. Anderzijds moet je bewaken dat je je niet te hard gaat wegstoppen. Gun jezelf vrije tijd en leuke activiteiten samen met vrienden en familie.
Workshop: fit en gezond bij onregelmatige werktijden
Déhora ontwikkelde een leuke en leerrijke workshop boordevol nuttige tips voor een gezondere, gebalanceerde levensstijl. Speciaal voor medewerkers die met regelmaat in vroege of late diensten werken. Deze workshop richt zich op het vergroten van het bewustzijn rond gezondheidsrisico’s, waarbij feiten, mythen, leuke oefeningen en eyeopeners samenkomen. Een echte aanrader!
Heb jij een vraag?
Wil je meer weten over gezondheid en ploegenroosters? Wens je hulp en advies bij de organisatie van jouw personeelsplanning? Neem zeker even contact met ons op.
Heb je deze al gezien?
10 vuistregels voor gezondere en evenwichtige ploegenroosters
Een gebalanceerd rooster kan zowel fysiek als mentaal welzijn positief beïnvloeden. Aan de andere kant kunnen overbelastende, onevenwichtige roosters slaappatronen…
Gezonde voeding bij nachtwerk en ploegenwerk: tips en advies
Onze biologische klok volgt normaal gesproken een vast dag-nachtritme. Overdag zijn we alert en actief, terwijl ‘s nachts ons lichaam…
Slaaptips voor nachtwerkers: verbeter je rust en herstel
Het menselijk lichaam volgt van nature een dag-nachtcyclus: tijdens de dag zijn we actief en ‘s nachts slapen we. Verschillende…
