Maatwerk, waarbij een balans gevonden wordt tussen de belangen van werknemer en werkgever. Dat is de juiste keuze voor de toekomst. De dominantie van de achturige werkdag schaadt in veel gevallen de flexibiliteit. En soms ook de productiviteit van organisaties. Een standaard (collectieve) arbeidsduur is niet meer van deze tijd.
De drie keer twaalfurige werkdag per week die telecommiljardair Carlos Slim van Ame?rica Mo?vil bepleit als nieuwe standaard, is dan ook een heel slecht idee. Arbeidstijden moeten in een duurzame samenleving juist voor iedereen maatwerk zijn.Vanuit een modern marketingperspectief is het te begrijpen dat voor een collectieve standaard werkdag of werkweek gekozen wordt. Zo’n standaard communiceert immers prettig. Dat daarbij de duur van de werkdag nogal eens verschilt, is veelzeggend.
Achturige werkdag dominant
Een twaalfurige werkdag zou volgens Carlos Slim alle stakeholders voordelen bieden. Hij zei daarvoor ‘bewijzen’ te hebben uit de eigen praktijk. Of dat nu waar is of niet. Zeker is in ieder geval wel dat wetenschappelijk onderzoek geen onderbouwing geeft voor de stelling dat een collectieve arbeidsduur van welke aard dan ook goed zou zijn.
De achturige werkdag komt tot stand in 1919. Na een felle strijd over de lengte van de werkdag na de opkomst van het fabriekssysteem. Met de achturige werkdag zou een goede balans in het leven van de werkende mens ontstaan: acht uren arbeid, acht uren rust en acht uren voor ontspanning en ontwikkeling.
Tot op de dag van vandaag is de achturige werkdag de dominante werkvorm gebleven. Dat geldt ongeacht de wekelijkse arbeidsduur, dus ook voor deeltijdse arbeid. Dat zou geen probleem zijn. Ware het niet dat deze achturige werkdag in menige situatie niet goed meer past. Vaak heeft dat te maken met de aard van het werk en/of het werkproces. Zo kan bijvoorbeeld het werk te zwaar zijn om acht uren achter elkaar uit te voeren. Denk aan staande beveiligingstaken. Of vraagt het werkproces om een verlengde werkdag. denk aan lange-afstandsvluchten.
Betere indeling werk en balans
Steeds meer werknemers prefereren een andere indeling van de werkdag. Onder meer om een betere balans tussen werk en prive? te realiseren. Duidelijk is dat de voorkeuren hierbij sterk individueel worden bepaald.
Dat was in het verleden wel anders. Toen ging het om collectieve, sterk ideologisch getinte voorkeuren. Zo pleitte filosoof Thomas More in 1516 voor een zesurige werkdag. Een dergelijke dag zou voldoende moeten zijn om de essentie?le goederen te verwerven. De ArgentijnsDuitse arts en schrijfster Esther Vilar pleitte in de vorige eeuw voor een collectieve vijfurige werkdag met als argument dat het noodzakelijk is om tot een betere verdeling van betaalde en onbetaalde arbeid te komen.
In het licht daarvan is het goed om ook te kijken naar de experimenten die al jaren in de Scandinavische landen gedaan worden. Het gaat daarbij in het bijzonder om de zesurige werkdag. De Zweedse overheid doet daar momenteel op een creatieve wijze ervaring mee op. Zo kunnen werknemers in vijf dagen van zes uur, in plaats van acht uur, een voltijdsalaris verdienen.
Maatwerk
Maar een 6 urige werkdag past niet bij alle werksituaties. Ook is er geen bewijs dat de economie als geheel hiervan zal profiteren. Of dat deze tot een balans tussen werk en privé? leidt die de gezondheid en het welzijn sterk bevordert. Anders is dat met maatwerk in werktijden. Zeker de recente implementaties van zelfroosteren in organisaties laten zien dat dit uitstekende resultaten oplevert. Voor werkgever, werknemer en klant.
Maatwerk, waarbij per situatie een goede balans gevonden wordt tussen de belangen van de werknemer en de werkgever, is de enige juiste keuze voor nu en voor in de toekomst. We kunnen niet blijven volhouden dat de traditionele standaardoplossing ook de juiste is.
Ook interessant
Wensenroosters: zo doe je het goed
Wanneer we praten over wensenroosters hebben we het over een variant van de zogenaamde individuele uurroosters. Andere varianten, waarbij medewerkers…
Wat is de ideale lengte van een werkdag?
“Het hangt af van het individu”, zegt Janneke Plantenga, hoogleraar Economie over de optimale lengte van een werkdag. “Bij een…
