Kennisdag: Workforce management en technologie – 17 oktober - Mechelen meer informatie
Het kan wat overweldigend zijn om een ploegenrooster te ontcijferen, vooral als je er nog niet mee vertrouwd bent. Hieronder geven we je een overzicht van hoe je een ploegenrooster kunt lezen en interpreteren.
Wat is zijn ploegendiensten?
Een ploegendienst verwijst naar het systeem waarin werknemers in verschillende groepen (ploegen) op wisselende tijden werken om een bepaalde taak of productieproces continu voort te zetten. Dit systeem wordt vaak gebruikt in bedrijven die 24 uur per dag opereren, zoals in de industrie, gezondheidszorg en logistiek. Een ploegendienst kan bijvoorbeeld een ochtend-, middag- of nachtdienst zijn.
Wat is een ploegenrooster?
Het ploegenrooster is het specifieke schema waarin de werktijden van deze ploegendiensten zijn vastgelegd. Het rooster toont wanneer elke ploeg begint en eindigt met werken, en geeft aan hoe de verschillende diensten over de dagen en weken zijn verdeeld. Het ploegenrooster helpt medewerkers te weten wanneer ze moeten werken en wanneer ze vrij zijn, afhankelijk van hun toegewezen ploegendienst.
Voorbeeld van een ploegenrooster met 5 ploegen
Er zijn diverse soorten ploegenroosters, afhankelijk van het aantal ploegen en hoe de diensten zijn georganiseerd. De meest voorkomende zijn:
- Tweeploegendienst: Twee ploegen wisselen elkaar af, waarbij de ene ploeg overdag werkt en de andere ‘s avonds. Nachtwerk is meestal niet inbegrepen in dit systeem.
- Drieploegendienst: Hierbij werken drie ploegen in een cyclus van dag-, avond- en nachtdiensten, wat vaak wordt toegepast in bedrijven die 24 uur per dag operationeel zijn.
- Vijfploegendienst: Dit complexere systeem wordt gebruikt in bedrijven die 24/7 draaien. Er zijn vijf ploegen die volgens een vast schema werken, waarbij vrije dagen tussen de diensten zijn ingeroosterd.
Wil je meer weten over de verschillende ploegenroosters? Lees dan zeker deze blog.
Hoe lees je een ploegenrooster?
Een ploegenrooster toont de werkuren van medewerkers die in ploegen werken en verdeelt deze over een bepaalde periode, vaak enkele weken. Het rooster bevat de verschillende diensten in je organisatie, zoals dagdiensten (D), late diensten (L) en nachtdiensten (N). De benamingen kunnen per bedrijf verschillen; bijvoorbeeld, een dagdienst kan ook als ochtenddienst (O) worden aangeduid.
Hier zijn enkele tips om de verschillende elementen van een ploegenrooster te begrijpen:
- Identificeer de ploegen: Elk team of elke ploeg is vaak aangeduid met een naam of nummer, zoals Ploeg A, Ploeg B of Ploeg 1, Ploeg 2. Het rooster laat zien welke ploeg wanneer aan de slag is.
- Bekijk de types shiften: Het rooster is opgedeeld in tijdvakken, meestal per dag. Kijk naar de tijdstippen die zijn aangegeven voor elke ploeg, bijvoorbeeld 06:00-14:00 voor de ochtendploeg, 14:00-22:00 voor de middagploeg en 22:00-06:00 voor de nachtploeg.
- Cyclisch patroon: Ploegenroosters volgen altijd een cyclisch patroon, wat betekent dat na een bepaalde periode het rooster zich herhaalt. Als je weet welke ploeg je deze week hebt, kun je vaak voorspellen wat je rooster zal zijn in de komende weken. Dit helpt je om je planning en voorbereidingen beter te coördineren.
- Vrije dagen: In uitgebreide roosters, zoals de vijfploegendienst, zijn er vaak vrije (blanco) dagen tussen de verschillende diensten. Dit kan bijvoorbeeld een cyclus zijn van twee dagen werken, gevolgd door twee dagen vrij. Let op de verdeling van vrije dagen in het rooster.
- Extra symbolen: Soms worden symbolen of kleuren gebruikt om bepaalde diensten of vrije dagen aan te geven. Dit verschilt per bedrijf. Zorg ervoor dat je de legenda van het rooster begrijpt, zodat je weet wat elk symbool of kleur betekent.
Voorbeeld van een eenvoudige drieploegendienst
Stel je hebt een dienst in een drieploegen-systeem, met drie soorten diensten:
- Vroege dienst: van 06:00 tot 14:00 uur.
- Late dienst: van 14:00 tot 22:00 uur.
- Nachtdienst: van 22:00 tot 06:00 uur.
Week 1: Je werkt in Ploeg 1. Van maandag tot vrijdag werk je van 06:00 tot 14:00 uur. Vervolgens ben je twee dagen vrij.
Week 2: In week 2 wissel je naar Ploeg 2 en werk je van 14:00 tot 22:00.
Week 3: In week 3 werk je in Ploeg 3, dus van 22:00 tot 06:00. Daarna begint de cyclus opnieuw.
Dit ploegenrooster ziet er als volgt uit:
Voorbeeld van een 5 ploegenrooster
Stel je hebt een dienst in een uitgebreid 5-ploegenrooster, opnieuw met drie soorten diensten.
- Vroege dienst: van 06:00 tot 14:00 uur.
- Late dienst: van 14:00 tot 22:00 uur.
- Nachtdienst: van 22:00 tot 06:00 uur.
Week 1: Je werkt in Ploeg 1. Van maandag tot woensdag werk je van 06:00 tot 14:00 uur. Vervolgens ben je twee dagen vrij. Op zaterdag en zondag werk je van 14:00 tot 22:00 uur.
Week 2: Je wisselt naar Ploeg 2. Je werkt maandag en dinsdag van 14:00 tot 22:00 uur. Daarna ben je weer twee dagen vrij. Van vrijdag tot en met zondag werk je de nachtdienst, van 22:00 tot 06:00 uur.
Week 3: Je start in Ploeg 3, met drie vrije dagen.
Dit ploegenrooster ziet er als volgt uit:
Afsluiter
Het lezen en interpreteren van een ploegenrooster hoeft niet moeilijk te zijn. Het draait vooral om het herkennen van het patroon en de cycliciteit van de ploegen. Door het rooster goed te analyseren, krijg je snel inzicht in je werktijden, vrije dagen en wanneer de cyclus zich herhaalt. Een ideaal ploegenrooster samenstellen voor je organisatie is natuurlijk een ander verhaal. Daarover lees je alles in deze blog.
Advies over ploegenroosters?
Wil je meer weten over ploegenroosters? Heb je hulp en advies nodig bij de organisatie van jouw werktijden? Neem dan zeker contact met ons op.
Ook interessant
Wat is het verschil tussen een 3, 4, 5 of 6 ploegenrooster?
Dit artikel behandelt de meest voorkomende basisvormen van ploegenroosters. We nemen een diepe duik in enkele verschillende voorbeelden van 3-4-5…
10 vuistregels voor gezondere en evenwichtige ploegenroosters
Een gebalanceerd rooster kan zowel fysiek als mentaal welzijn positief beïnvloeden. Aan de andere kant kunnen overbelastende, onevenwichtige roosters slaappatronen…
Zelfroosteren met ploegendiensten?
Bij een klassieke ploegendienst denken we aan robuuste, collectieve werktijden. Iedereen volgt dezelfde diensten tegen hetzelfde ritme. De werkroosters zijn…
